Máy xét nghiệm sinh hóa là thiết bị không thể thiếu trong các phòng xét nghiệm y tế hiện đại, được sử dụng để định lượng các chất hóa sinh trong máu, nước tiểu và các dịch sinh học khác nhau.

Nhờ khả năng xét nghiệm được các chất hóa học trong máu mà máy phân tích sinh hóa đã trở thành thiết bị không thể thiếu đối với các phòng khám. Vậy nguyên lý hoạt động của máy xét nghiệm sinh hóa diễn ra như thế nào? Hãy cùng Duy Cường Medical theo dõi bài viết dưới đây nhé!

1, Máy phân tích sinh hóa là gì?

Máy xét nghiệm sinh hóa là thiết bị y tế dùng để đo nồng độ các chất hóa học có trong mẫu bệnh phẩm, từ đó máy giúp cung cấp những cơ sở đáng tin cậy để bác sĩ đưa ra các kết luận về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Máy sinh hóa đóng vai trò trong nghiên cứu các thay đổi sinh lý cũng như bệnh lý của cơ thể người. Đặc biệt, máy có đóng góp rất quan trọng vào hoạt động chẩn đoán và theo dõi tình trạng bệnh.

Mặc dù kết quả xét nghiệm phản ánh các chất hóa học trong cơ thể người. Tuy nhiên, kết quả ấy cũng có thể bị tác động bởi các yếu tố như độ tuổi, giới tính, thói quen sinh hoạt, dinh dưỡng,...

2, Cấu tạo chung của máy phân tích sinh hóa

Máy phân tích sinh hóa là thiết bị xét nghiệm hoạt động theo nguyên lý đo quang học, với cấu trúc được thiết kế hiện đại và tối ưu hóa cho quy trình vận hành liên tục. Dưới đây là các bộ phận chính cấu thành nên máy:

 

Hệ thống hút và phân phối mẫu

- Bao gồm kim hút mẫu tự động, bơm định lượng và ống dẫn mẫu.

- Hút chính xác thể tích mẫu cần thiết từ ống nghiệm đến buồng phản ứng.

- Một số máy có thêm chức năng phát hiện mức mẫu, phát hiện cục máu đông.

Khay chứa thuốc thử (Reagent Tray)

- Dạng khay tròn hoặc tuyến tính, chứa từ 20 – 100 loại thuốc thử tùy dòng máy.

- Tích hợp hệ thống làm lạnh (2–8°C) để bảo quản thuốc thử ổn định trong quá trình hoạt động.

- Thiết kế mở (open system) hoặc đóng (closed system).

Buồng phản ứng (Reaction Cuvettes)

- Là nơi diễn ra phản ứng hóa học giữa mẫu và thuốc thử.

- Các ống phản ứng có thể được làm từ thủy tinh/quartz hoặc nhựa chuyên dụng.

- Có hệ thống khuấy trộn, kiểm soát nhiệt độ (37°C) để phản ứng ổn định.

Hệ thống quang học (Photometric System)

- Gồm nguồn sáng, bộ lọc bước sóng và bộ phát hiện ánh sáng (detector).

- Đo độ hấp thụ ánh sáng của dung dịch phản ứng ở bước sóng xác định.

- Áp dụng định luật Beer-Lambert để tính nồng độ chất phân tích.

Hệ thống rửa và làm sạch

- Tự động rửa kim hút và cuvet phản ứng sau mỗi lần đo.

- Ngăn ngừa nhiễm chéo giữa các mẫu.

Bộ xử lý trung tâm & phần mềm điều khiển

- Quản lý toàn bộ quá trình: hút mẫu – pha thuốc – đo – xử lý kết quả.

- Giao diện thân thiện, hỗ trợ nhập mẫu, lưu trữ kết quả và kết nối LIS/HIS.

 Nguồn cấp & hệ thống làm mát

- Hệ thống làm mát thuốc thử và ổn định nhiệt độ bên trong máy.

- Một số máy còn tích hợp UPS nội bộ để đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn khi mất điện.

3, Nguyên lý hoạt động của máy xét nghiệm sinh hóa

Máy xét nghiệm sinh hóa là thiết bị không thể thiếu trong các phòng xét nghiệm y tế hiện đại, được sử dụng để định lượng các chất hóa sinh trong máu, nước tiểu và các dịch sinh học khác. Máy hoạt động dựa trên nguyên lý phản ứng hóa học kết hợp đo quang học (Photometry).

Máy chiếu một nguồn ánh sáng trắng đi qua bộ lọc để từ đó nhận bước sóng phù hợp với chỉ số và hóa chất cần xét nghiệm. Máy sẽ quét và thu cường độ ánh sáng tới, sau đó cường độ ánh sáng này đi qua cuvet rồi chuyển thành tín hiệu điện. Nhờ đó máy có thể tính toán ra kết quả cuối cùng và đưa ra trên màn hình hiển thị.

Cách thức hoạt động:

Tiếp nhận mẫu bệnh phẩm: Mẫu (thường là huyết thanh hoặc huyết tương) được đưa vào hệ thống bằng tay hoặc qua hệ thống hút tự động.

Phản ứng với thuốc thử: Mỗi chỉ số sinh hóa cần xét nghiệm sẽ sử dụng một loại thuốc thử chuyên biệt. Khi trộn mẫu với thuốc thử, phản ứng xảy ra tạo ra hợp chất có màu đặc trưng.

Đo độ hấp thụ ánh sáng (Photometry): Máy sử dụng nguồn sáng (tia sáng đơn sắc) chiếu qua hỗn hợp phản ứng. Cường độ ánh sáng bị hấp thụ sẽ tỷ lệ với nồng độ chất cần đo – dựa theo định luật Beer-Lambert.

Phân tích và xử lý dữ liệu: Hệ thống xử lý tín hiệu và hiển thị kết quả xét nghiệm trên phần mềm hoặc in ra phiếu. Một số máy còn kết nối trực tiếp với hệ thống quản lý phòng lab (LIS/HIS).

Tự động làm sạch và sẵn sàng cho mẫu kế tiếp: Máy được tích hợp chức năng rửa kim hút và buồng phản ứng để đảm bảo độ chính xác và tránh nhiễm chéo.

Nguyên lý hoạt động đo quang là nguyên lý dựa trên lý thuyết về hiện tượng quang phổ hấp thụ.Khi hiện tượng quang phổ hấp thụ là quá trình tương tác giữa photon (hạt của ánh sáng) với vật chất. Khi chiếu một chùm sáng (gồm có nhiều photon với các mức năng lượng khác nhau) đi qua một mẫu xét nghiệm, mẫu chỉ hấp thụ có chọn lọc các photon có mức năng lượng khớp với các mức năng lượng đặc trưng của phân tử vật chất đó.

Như vậy, các phân tử có kết cấu và cấu tạo khác nhau sẽ hấp thụ bước sóng khác nhau. Từ đó, ánh sáng sẽ kích hoạt phản ứng trong cuvet xảy ra và thực hiện quá trình phân tích tiếp theo. 

4, Ứng dụng thực tiễn của máy xét nghiệm sinh hóa

Chuẩn đoán bệnh: Phát hiện sớm tiểu đường, suy thận, bệnh gan.

Theo dõi điều trị: Đánh giá hiệu quả của thuốc hoặc liệu pháp.

Nghiên cứu y học: Phân tích mẫu sinh phẩm để phát triển phương pháp điều trị mới.

Kết luận :

Nguyên lý hoạt động của máy xét nghiệm sinh hóa là sự kết hợp hoàn hảo giữa khoa học hóa học, quang học và công nghệ hiện đại. Từ việc chuẩn bị mẫu, phản ứng hóa học, đo lường quang học đến xử lý dữ liệu, mỗi bước đều được tối ưu để mang lại kết quả chính xác và nhanh chóng. Với sự phát triển không ngừng, các máy xét nghiệm sinh hóa ngày nay không chỉ là công cụ mà còn là trợ thủ đắc lực trong ngành y tế.

Duy Cường Medical đơn vị phân phối máy xét nghiệm sinh hóa của hãng Bioelab – Chính hãng, chất lượng, giá tốt hiện nay. Liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline: 0986.496.141 để được tư vấn hệ thống máy phù hợp với nhu cầu sử dụng.